სამეგრელოს კულტურა და ტრადიციები

სა­მეგ­რე­ლო

დოღი სა­მეგ­რე­ლო­შიც ძა­ლი­ან გავ­რცე­ლე­ბუ­ლი იყო. ის გარ­დაც­ვლი­ლი მა­მა­კა­ცის წლის­თავ­ზე იმარ­თე­ბო­და და მას­ში მო­ნა­წი­ლე­ობ­და ყვე­ლა, ვი­საც კი მიც­ვა­ლე­ბუ­ლის პა­ტი­ვის­ცე­მა სურ­და. მა­რუ­ლას (სა­გან­გე­ბოდ ნა­ვარ­ჯი­შე­ვი ცხე­ნე­ბის შე­ჯიბ­რი გრძელ 20-25 კმ-იან დის­ტან­ცი­ა­ზე), წე­ლი­წად­ში რამ­დენ­ჯერ­მე აწყობ­დნენ დიდ დღე­სას­წა­უ­ლებ­თან და­კავ­ში­რე­ბით. დოღ­ში და მა­რუ­ლა­ში გა­მარ­ჯვე­ბუ­ლებს დიდი სა­ხე­ლი და ჯილ­დო (დრო­შა, ფული, ნივ­თე­ბი) ელო­დათ.

დღეს იშ­ვი­ა­თად, თუმ­ცა ადრე სა­მეგ­რე­ლოს ყვე­ლა სო­ფელ­ში გავ­რცე­ლე­ბუ­ლი იყო შემ­დე­გი სა­ხის ჩვე­უ­ლე­ბე­ბი: ახ­ლად და­ბა­დე­ბულ ბავ­შვს პირ­ში ჩხიკ­ვის ფრთას გა­მო­უ­ღებ­და ბე­ბია, ენას მალე ამო­იდ­გამ­სო. თუ ვაჟი და­ი­ბა­დე­ბო­და, თოხზე, სახ­ნავ­ზე ან ნა­ჯახ­ზე მო­ა­კი­დე­ბი­ნებ­დნენ ხელს კარ­გი მუშა გა­მო­ვაო. თუ ქალი იყო, მას თი­თის­ტარს, მაკ­რა­ტელს ჩა­უ­დებ­დნენ ხელ­ში.

სა­მეგ­რე­ლო­ში გავ­რცე­ლე­ბუ­ლი იყო (ნოდი) ნადი, რაც გუ­ლის­ხმობ­და შრო­მით დახ­მა­რე­ბას ანა­ზღა­უ­რე­ბის გა­რე­შე. თოხ­ნის პრო­ცეს­ში ქა­ლე­ბი არ მო­ნა­წი­ლე­ობ­დნენ. ქალს მიჰ­ქონ­და საჭ­მე­ლი. გავ­რცე­ლე­ბუ­ლი იყო აგ­რეთ­ვე "შენ­წო­ო­ბა" შემ­წე­ო­ბა, რო­მე­ლიც გა­ჭირ­ვე­ბუ­ლი ოჯა­ხის დახ­მა­რე­ბას გუ­ლის­ხმობ­და. ნა­დის დროს ოჯა­ხი ვალ­დე­ბუ­ლი იყო, სუფ­რა გა­ე­შა­ლა მო­ნა­დე­ე­ბი­სათ­ვის. "შენ­წო­ო­ბის" დროს მე­ზობ­ლებს თა­ვი­ან­თი საჭ­მე­ლი თვი­თონ მიჰ­ქონ­დათ.